Zakupy w UE: Kiedy faktura bez VAT a kiedy procedura VAT-REF?

Często otrzymujemy zapytania odnośnie zwrotu VAT z zakupionego za granicą samochodu czy towarów handlowych, które zostały następnie przywiezione do Polski. W takich przypadkach, tzn. kiedy towar/środek trwały jest zakupiony w jednym kraju UE i wywożony poza granice tego kraju, zazwyczaj zastosowanie znajduje mechanizm odwrotnego obciążenia, zwany także jako 'reverse charge’

Odwrotne obciążenie – co to takiego?
Odwrotne obciążenie to mechanizm, który umożliwia uniknięcie konieczności płacenia VAT na etapie zakupu. W przypadku zakupu towarów lub usług z innego kraju UE, gdzie towar ma być wywieziony poza ten kraj, nabywca (firma) otrzymuje fakturę bez VAT, a następnie wykazuje nabycie w informacji VAT-UE. Mechanizm ten, z pewnymi wyjątkami, ma zastosowanie także dla usług świadczonych w kraju A, na rzecz przedsiębiorcy z kraju B.

Przykład 1:
Polska firma produkcyjna zamówiła materiały do produkcji z Czech. Czeski sprzedawca powinien wystawić fakturę bez VAT z dopiskiem 'reverse charge’. Polska firma wykazuje zakup (wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów) w informacji podsumowującej VAT-UE za dany miesiąc. Zakup ten także powinien zostać wykazany w deklaracji VAT-7.

Przykład 2:
Firma transportowa z Polski zakupiła u niemieckiego mechanika usługę naprawy pojazdu. W związku z tym że usługa była wykonywana na terenie Niemiec, na rzecz podmiotu z innego kraju UE, mechanik powinien wystawić fakturę bez VAT z dopiskiem 'reverse charge’. Wewnątrzwspólnotowego nabycia usług (importu usług) nie wykazuje się w informacji VAT-UE, polska firma powinna natomiast wykazać ten zakup w deklaracji VAT-7

Niestety często zdarza się, że sprzedawcy towarów lub usług stosują standardową stawkę VAT w sytuacji, w której powinien zostać zastosowany mechanizm odwrotnego obciążania, kupujący natomiast liczą na to, że będą mogli odzyskać naliczony VAT w procedurze VAT-Refund. Niestety jest to niemożliwe – złożenie wniosku o zwrot VAT z niewłaściwie wystawionej faktury skutkuje wydaniem przez zagraniczny urząd skarbowy negatywnej decyzji. Jedyna szansa aby odzyskać VAT to kontakt z wystawcą dokumentu z prośbą o korektę faktury i zwrot niesłusznie naliczonego podatku.

Procedura VAT-REF ma natomiast zastosowanie, gdy towary nie opuszczają kraju, w którym zostały sprzedane – ma to miejsce na przykład wtedy, gdy polska firma budowlana realizująca projekt w np. W Berlinie, kupuje za granicą materiały budowlane i tam je zużywa w związku ze świadczonymi usługami.